"Tyś wielką chlubą naszego narodu"

26 sierpnia Kościół w Polsce obchodzi uroczystość Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej. Jest to jedno z głównych świąt maryjnych na Jasnej Górze. Ma ono przede wszystkim charakter dziękczynienia za szczególną rolę Maryi w dziejach całego narodu, jest też wyrazem czci dla Matki Bożej w jej jasnogórskim wizerunku.

Tradycyjnie w trakcie tego święta odbywa się Akt Odnowienia Ślubów Jasnogórskich – modlitwy napisanej ponad 50 lat temu przez ówczesnego prymasa Polski ks. kard. Stefana Wyszyńskiego, w której wierni powierzają Polskę w opiekę Matki Bożej. (tekst modlitwy »)

Święto ustanowił w 1904 roku papież Pius X, a w 1931 roku - Pius XI rozszerzył obchody na całą Polskę. Uroczystość powstała z inicjatywy błogosławionego Honorata Koźmińskiego, który po upadku powstania styczniowego starał się zjednoczyć naród wokół Maryi Królowej Polski.

Wedle legendarnych podań obraz miał namalować św. Łukasz Ewangelista na deskach pochodzących z blatu stołu z domu Świętej Rodziny. Data jego powstania nie jest jednak dokładnie znana. Do Częstochowy obraz sprowadził Władysław Opolczyk, książę opolski, syn Bolesława II księcia Opolskiego, z zamku w Bełżcu gdzie cieszył się szczególnym kultem wiernych i umieścił w ufundowanym przez siebie klasztorze, do którego sprowadził z Węgier ojców paulinów.

Obraz bardzo szybko zasłynął cudami. W roku 1429 król Władysław Jagiełło w liście do papieża Marcina V pisał o tym miejscu, że na Jasnej Górze koło Częstochowy dzieją się często tajemnice licznych cudów. Jasna Góra powoli stawała się głównym ośrodkiem kultu maryjnego w całej Polsce i zarazem duchową stolicą naszej Ojczyzny.

Hipotezy naukowe mówią, że obraz przybył do Bełza z Bizancjum około XII wieku. Tu zasłynął licznymi cudami. W roku 1430 r. obraz został sprofanowany i uszkodzony przez rozbójników, którzy napadli klasztor jasnogórski. Twarz Matki Bożej była wówczas kilkakrotnie cięta. Na polecenie króla Władysława Jagiełły obraz odnowiono w Krakowie.

Kult obrazu rozpowszechnił się na całą Polskę szczególnie po obronie klasztoru w czasach potopu szwedzkiego. Po zwycięstwie nad Szwedami, 1 kwietnia 1656 roku król Jan Kazimierz, ogłosił Matkę Bożą Królową Korony Polskiej, składając uroczyste śluby przed obrazem Matki Boskiej Łaskawej we Lwowie. Śluby te odnowiono na Jasnej Górze 300 lat po ślubach królewskich, 26 sierpnia 1956 roku. Tekst został napisany przez kardynała Stefana Wyszyńskiego, prymasa Polski w więzieniu w Komańczy. Episkopat Polski, w obecności około miliona wiernych - mimo uwięzienia Prymasa - złożył Jasnogórskie Ślubowania Narodu Polskiego. Wtedy to Cudowny Obraz po raz pierwszy i jedyny niesiono w procesji po jasnogórskich wałach.

Uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej jest okazją do wyrażania naszej Matce i Królowej największego uwielbienia i szczerej wdzięczności za opiekę nad nami i naszym narodem. "Iluż w ciągu sześciu wieków przeszło przez Jasnogórskie Sanktuarium pielgrzymów? Iluż się nawróciło, przechodząc od złego do dobrego użycia swojej wolności? Iluż odzyskało prawdziwą godność przybranych synów Bożych? Jak wiele mogłaby powiedzieć Kaplica Jasnogórskiego Obrazu? Jak wiele mogłyby opowiedzieć konfesjonały całej Bazyliki? Ile mogłaby powiedzieć droga krzyżowa na wałach? Olbrzymi rozdział historii ludzkich serc. To jest też chyba najbardziej podstawowy wymiar jasnogórskiego sześćsetlecia" ( Jan Paweł II).

Jako papież św. Jan Paweł II odwiedził Jasną Górę aż sześciokrotnie. W roku 1991r. miały tutaj miejsce Światowe Dni Młodzieży, którym ojciec święty przewodniczył. W roku 2006 sanktuarium częstochowskie nawiedził również papież Benedykt XVI.

Od wielu lat każdego roku przez cały sierpień do tronu Matki zmierzają pielgrzymki piesze i rowerowe ze wszystkich zakątków Polski. Szczególnie wielu pielgrzymów gromadzi się tu w uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) oraz właśnie 26 sierpnia – w uroczystość NMP Częstochowskiej.

Uroczystość Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej jest także okazją do prośby o dalszą opiekę. Módlmy się do Matki Bożej Jasnogórskiej słowami poety Jana Lechonia:

Matko Boska Częstochowska, ubrana perłami,

Cała w złocie i brylantach modli się z nami...

O Ty, której obraz widać w każdej polskiej chacie

I w kościele, i w sklepiku, i w pysznej komnacie,

W ręku tego, co umiera, nad kołyską dzieci,

I przed którą dniem i nocą wciąż się światło świeci.

Która perły masz od królów, złoto od rycerzy.

W którą wierzy nawet taki, który w nic nie wierzy,

Która widzisz z nas każdego, cudnymi oczami,

Matko Boska Częstochowska, zmiłuj się nad nami.

(...) I weź wszystkich, którzy cierpiąc patrzą w Twoją stronę,

Matko Boska Częstochowska, pod Twoją obronę.